Aviation

Silnik Euro

Europejski zespół pasjonatów i specjalistów świętuje przełomowy moment, jakim jest wybór nowego silnika Catalyst do programu Eurodrone przez firmę Airbus Defence and Space.

Mar 2022

Zespół około 400 europejskich inżynierów poświęcił ostatnią dekadę na opracowanie przełomowego silnika turbośmigłowego o nazwie Catalyst. Zespół ten połączył technologię dużych komercyjnych silników odrzutowych z cyfrowym sterowaniem silnikiem w sposób, który otwiera nowe możliwości projektowe dla producentów samolotów. Celem skonstruowania tego silnika jest również zapewnienie oszczędności paliwa i zmniejszenie emisji CO2 nawet o 20% w porównaniu z silnikami dostępnymi obecnie na rynku. Silnik ten pracuje już na zrównoważonym paliwie lotniczym (SAF), zwanym czasami biopaliwem, a nawet napędza samoloty hybrydowe.

„Pod względem technologicznym jest to naprawdę wielkim ułatwieniem dla producentów samolotów” – mówi Paolo Salvetti, dyrektor ds. sprzedaży silników turbośmigłowych do zastosowań wojskowych w Avio Aero. „Wiele decyzji, które podjęliśmy pięć lat temu, gdy rozpoczynaliśmy prace nad silnikiem, naprawdę dobrze ustawiły nas na przyszłość”.

Ta przyszłość będzie dotyczyła między innymi Eurodrone, bezzałogowego systemu powietrznego opracowywanego przez firmę Airbus i inne europejskie firmy z branży lotniczej. Projekt ten, będący owocem współpracy Niemiec, Francji, Hiszpanii i Włoch, ma na celu „wzmocnienie suwerenności Europy poprzez stworzenie i rozbudowę niezależnej bazy technologicznej w dziedzinie lotnictwa bezzałogowego” – zgodnie z deklaracjami Airbusa. „System Eurodrone został zaprojektowany tak, aby mógł stanowić jeden z głównych filarów każdego przyszłego bojowego systemu powietrznego. Jest on dostosowany do rzeczywistej integracji z cywilną przestrzenią powietrzną w oparciu o minimalne ograniczenia i łatwość transportu, które zawdzięcza swojej modułowej konstrukcji”.

Zespół inżynierów Catalyst, jak również łańcuch dostaw i proces montażu silnika, są oparte na europejskim ekosystemie przemysłowym. Silnik został zaprojektowany i opracowany przez inżynierów Avio Aero, we Włoszech, w Polsce i w Czechach, przy innowacyjnym wsparciu centrum zaawansowanych technologii Advanced Technology Center w Niemczech i centrum projektowego Engineering Design Center w Polsce.

A real scale model of the Eurodrone displayed at the last ILA Berlin in 2018, photo by Max Thum ©Airbus.

„Jesteśmy zaszczyceni, że firma Airbus wybrała nasz produkt do systemu Eurodrone” – mówi Riccardo Procacci, prezes i dyrektor generalny Avio Aero. „Jest to ogromny krok milowy dla europejskiego przemysłu lotniczego, umożliwiający rozwój europejskiego potencjału i suwerenności, a także oczywiście dla całego zespołu Catalyst. Zainwestowaliśmy w ludzi, zasoby i infrastrukturę, aby natychmiast rozpocząć realizację programu, a nasze zespoły w całej Europie są gotowe do pracy”.

Jean-Brice Dumont, szef działu samolotów wojskowych w firmie Airbus Defense and Space, powiedział, że Catalyst został uznany za „najlepsze rozwiązanie ze względu na doskonałe osiągi, niższe ryzyko na etapie rozwoju, lepszą ekonomikę eksploatacji oraz potencjał rozwoju. Zgodnie z wymaganiami klientów, silnik Catalyst będzie prawdziwie europejskim rozwiązaniem, a tym samym przyczyni się do realizacji ogólnej roli Eurodrone, jako czynnika umożliwiającego strategiczną niezależność” – twierdzi Dumont.

Pierwszym komercyjnym zastosowaniem silnika będzie Beechcraft Denali, nowy samolot turbośmigłowy o wysokich osiągach, zaprojektowany przez Textron Aviation. Jednosilnikowy samolot będzie mógł rozwijać prędkość 285 węzłów, przewozić 1100 funtów paliwa i osiągnąć 1600 mil morskich z czterema pasażerami i pilotem na pokładzie. „Patrząc na rozwój Beechcrafta Denali i silnika Catalyst, to naprawdę wszystko szło ze sobą w parze” – mówi Alex Hunt, doradca ds. marketingu technicznego w firmie Textron. „Zespół Catalyst pomagał nam w zakresie wymagań dotyczących silników niezbędnych do utrzymania tego płatowca, aby naprawdę stworzyć samolot w stylu business-jet”.

A Catalyst engine during the assembly phases in Prague's plant, ph. Michele d'Ottavio.

"Jesteśmy zaszczyceni, że firma Airbus wybrała nasz produkt do systemu Eurodrone, jest to ogromny krok milowy dla europejskiego przemysłu lotniczego, umożliwiający rozwój europejskiego potencjału i suwerenności, a także oczywiście dla całego zespołu Catalyst"

Catalyst, który wchodzi na rynek jako pierwszy silnik turbośmigłowy wykonany z części drukowanych w 3D, może dostarczyć moc 1300 koni mechanicznych na wale. Wyposażony jest również w inną nową funkcję, jaką jest „pełna kontrola cyfrowa silnika” (FADEC), która kontroluje zarówno silnik, jak i śmigło – jest mózgiem silnika. Składa się ona z dwóch w pełni niezależnych komputerów, które przetwarzają szereg danych z czujników dotyczących prędkości, temperatury i gęstości powietrza, wysokości i wielu innych czynników, co pozwala pilotowi sterować samolotem w optymalny sposób.

FADEC w silniku Catalyst pozwoli pilotowi poświęcić więcej czasu na pilotowanie samolotu, zamiast dostrajania ustawień silnika. „FADEC wie, w jakich warunkach znajduje się mój samolot, i optymalizuje skok śmigła oraz przepływ paliwa w zależności od tych warunków” – wyjaśnia Jesus Lopez Ruiz, kierownik techniczny ds. zastosowań wojskowych Catalyst. – Pilot nie będzie już musiał sięgać do tabeli, aby zoptymalizować lot wokół właściwych parametrów za pomocą czterech oddzielnych dźwigni. Wszystko zostanie zdigitalizowane. Pilot będzie miał tylko jedną dźwignię. To będzie jak latanie odrzutowcem.

Eurodrone image in page is courtesy of Airbus Media Centre.